‘Hier zaten wij, de socialisten, daar de gereformeerden en verderop de fascisten. We hadden allemaal een eigen stuk strand waar we speelden.’ Prof. dr. C. Veeger, emeritus hoogleraar Wageningen Universiteit, voormalig bleekneusje.
In 2017 is het vijftig jaar geleden dat de laatste Bleekneusjes uit het Bio Vacantieoord in Bergen aan Zee vertrokken. Het einde van een tijdperk. 'Bleekneusjes' brengt de bijzondere geschiedenis van de Koloniehuizen tot leven. Een geschiedenis van sociale bewogenheid, verheffing van de lagere klassen, ‘rust, reinheid en regelmaat’ en diepe gevoelens van heimwee in een sterk verzuilde samenleving.
‘Bleekneusjes’ start met een kleine tentoonstelling in de hal van het Zeehuis en de Lighal achter het Koloniegebouw voor Jong Nederland in Bergen aan Zee tijdens de Bergens Kunst10daagse 2016. Hier worden voormalige bleekneusjes en verzorgers uitgenodigd om hun herinneringen op te halen en te delen. Mede op basis van hun getuigenissen wordt de tekst voor de voorstelling Bleekneusjes (première Karavaan 2017) geschreven.
Onder de verzuiling leefden de verschillende gezindten keurig naast elkaar, maar koesterden grote gevoelens van wantrouwen jegens de ander. Tot eind jaren zestig werd die segregatie op basis van kerk of politieke overtuiging voortgezet. Het was omnipresent: het bepaalde de school waar je naartoe ging, de media die je tot je nam, de winkels waar je je boodschappen deed en de keuze van je huwelijkspartner. Er werd respectvol met elkaars andersheid omgegaan, maar het gevoel dat de eigen groep beter was, was gemeengoed. Die waterscheiding tussen bijvoorbeeld Katholieken, Gereformeerden en Socialisten is nu nagenoeg betekenisloos geworden. En toch blijven we als samenleving groepen onderscheiden die 'anders' zijn. De Turken, de Marokkanen, de Moslims, de gelukzoekers, de vluchtelingen.
In het vluchtelingendebat lijken de verschrikkingen van de oorlogen die we in Europa gekend hebben nagenoeg vergeten. De zwaar bevochten universele rechten van de mens op vrijheid en een plek waar je je veilig kunt voelen gaan kennelijk niet op voor die ander. Met 'Bleekneusjes' laten we aan de hand van de recente geschiedenis zien dat 'de ander' een fictie is. Dat we als mensen allemaal dezelfde verlangens en behoeftes hebben. En dat ons eigen vluchtelingenverleden echt niet zo ver van ons af staat.